น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ ได้ เชื่อหรือไม่
ทราบหรือไม่ น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ !!!ห๊า!!!ฟังไม่ผิดคะทุกคน น้ำลายของเรามีประโยชน์มากคะ ก่อนอื่นอย่าลืมกดlike กดshare กดติดตามเป็นกำลังใจให้แอดด้วยนะคะ😁😁😁
น้ำลาย คืออะไร
น้ำลาย (Saliva) หมายถึงของเหลวใสๆ ที่ผลิตขึ้นจากต่อมน้ำลายภายในช่องปาก โดยน้ำลายนั้นจะมีอยู่ 2 ประเภท คือน้ำลายที่มีลักษณะเหนียว และน้ำลายที่มีลักษณะใส
ส่วนประกอบของน้ำลายมนุษย์ ได้แก่ น้ำ มากกว่า 99.5 เปอร์เซ็นต์ และส่วนประกอบย่อยที่เหลือคือ เยื่อบุผิว อิเล็กโทรไลท์ (Electrolytes) ต่างๆ เช่น โซเดียม โพแทสเซียม และฟอสเฟส แป้ง โปรตีนชนิดต่างๆ สารต้านเชื้อแบคทีเรีย และเอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหารจำพวกแป้งและไขมัน นอกจากนี้ น้ำลายยังมีส่วนประกอบของน้ำเหลืองที่มาจากเหงือกอีกด้วย
โดยเฉลี่ยแล้ว ตามปกติร่างกายของเราจะหลั่งน้ำลายในปริมาณ 0.75 – 1.5 สิตรต่อวัน และจะมีการหลั่งน้ำลายน้อยลงในช่วงระหว่างที่เรากำลังนอนหลับ ดังนั้นจึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เรามักจะมีกลิ่นปากในตอนเช้า เนื่องจากการขาดสารฆ่าเชื้อแบคทีเรียภายในน้ำลาย ทำให้เกิดการสะสมของเชื้อแบคทีเรียภายในช่องปาก
ส่วนประกอบของน้ำลายมีอะไรบ้าง ?
ส่วนประกอบของน้ำลายมนุษย์ ประกอบด้วย น้ำ ถึงร้อยละ 99.5 ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 0.5 ประกอบไปด้วย อิเล็กโทรไลท์ (Electrolytes) หรือเกลือแร่ ได้แก่ โซเดียม โปแตสเซียม คลอไรด์ ไบคาร์บอเนทและฟอสเฟต มูกเมือก (Mucus) ประกอบด้วยแป้งและโปรตีน สารต้านเชื้อแบคทีเรีย และเอนไซม์ย่อยอาหารจำพวกแป้ง และไขมัน
น้ำลาย มีประโยชน์อย่างไร ?
- ก่อให้เกิดความชุ่มชื่นในช่องปาก และป้องกันเนื้อเยื่อในช่องปากจากภยันตรายต่าง ๆ ระหว่างการเคี้ยว การกลืน และการพูดคุย
- ช่วยในการย่อยอาหาร น้ำลายช่วยทำให้อาหารมีความนุ่มง่ายต่อการย่อย และยังมีองค์ประกอบของเอนไซม์ Amylase และ Lipase ที่ช่วยในการย่อยอาหารจำพวกแป้ง และไขมัน ตามลำดับ ก่อนส่งต่อไปยังกระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก
- ช่วยป้องกันฟันผุ โดยน้ำลายทำหน้าที่เป็นสารบัฟเฟอร์จากองค์ประกอบของอิเล็กโทรไลท์ ควบคุมความเป็นกรดเป็นด่างที่เหมาะสมในช่องปาก อยู่ที่ประมาณ pH 6.2 – 7.4 ซึ่งถ้าสมดุลในส่วนนี้ถูกรบกวน เกิดความเป็นกรดที่สูงขึ้น จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุ ในทางตรงกันข้าม ถ้าเกิดความเป็นด่างที่สูงขึ้น จะมีโอกาสเกิดหินปูนได้มาก ทำให้เกิดโรคปริทันต์
- ช่วยในการรับรส โดยส่งเสริมการทำหน้าที่ของปุ่มรับรส เราจะสังเกตเห็นได้ว่าในคนไข้ที่มีน้ำลายน้อย เช่น ผู้สูงอายุ หรือคนไข้ที่ทานยาที่มีผลต่อการลดการหลั่งน้ำลาย มักจะมีการรับรสที่ผิดปกติ
- ในน้ำลายมีสารที่ฆ่าเชื้อโรคได้ คือ สารอิมมูโนโกลบูลินเอ (IgA) แลคโตเฟอริน และแลคโตเพอร์ออกซิเดส เวลามีแผลในปาก สารเหล่านี้จะทำให้แผลหายเร็วขึ้น ฆ่าเชื้อโรคได้
อย่างไรก็ตาม ถึงแม้น้ำลายมีประโยชน์มากมาย แต่ในขณะเดียวกันน้ำลายอาจเป็นส่วนที่แพร่กระจายเชื้อโรค ทำให้เกิดโรคติดต่อจากบุคคลหนึ่งสู่บุคคลหนึ่งได้เช่นกัน เช่น โรคเริม โรคไวรัสตับอักเสบบี เป็นต้น
ปริมาณ น้ำลาย/วัน ในมนุษย์
โดยเฉลี่ยมีการศึกษารายงานว่าปริมาณน้ำลายถูกหลั่งอยู่ในช่วง 0.75 – 1.5 ลิตร/วัน และเป็นที่ยอมรับว่าปริมาณน้ำลายจะมีการหลั่งที่น้อยลง หรือหยุดผลิตระหว่างการนอนหลับ หรือในช่วงเวลากลางคืน จึงเป็นสาเหตุให้มีกลิ่นปาก ไม่มีตัวฆ่าเชื้อในช่องปาก
จากที่กล่าวมาข้างต้น น้ำลายมีความสำคัญอย่างมาก ถ้ามีปัญหาเกิดขึ้นต่อการหลั่งน้ำลายที่น้อยลง ด้วยสาเหตุต่าง ๆ อาทิเช่น ภาวะสูงอายุ ยาที่มีผลลดการหลั่งน้ำลาย โรคทางระบบ เช่น เบาหวาน โรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันที่มีผลต่อต่อมน้ำลาย ต่อมน้ำลายติดเชื้อ มะเร็งต่อมน้ำลาย ภาวะหลังการรักษามะเร็งที่ศีรษะและลำคออาจจะด้วยเคมีบำบัดหรือรังสีบำบัด ซึ่งจะมีผลต่อต่อมน้ำลาย เมื่อต่อมน้ำลายมีความผิดปกติ หลั่งน้ำลายได้น้อย (Hyposalivation) จะส่งผลให้เกิดสภาวะปากแห้ง (Dry mouth / Xerostomia) เสี่ยงต่อโรคต่าง ๆ ในช่องปาก เช่น ฟันผุ โรคเหงือกและปริทันต์อักเสบ แผลอักเสบในช่องปาก กลิ่นปาก ติดเชื้อราในช่องปาก ถึงตอนนี้เราได้เรียนรู้ว่าน้ำลายไม่ใช่แค่ของเหลวธรรมดา ๆ แต่เป็นของเหลวที่ถูกสร้างขึ้นจากร่างกายมีความสำคัญช่วยทำให้เราดำเนินชีวิตได้ตามปกติ หากเรามีความผิดปกติของน้ำลาย หรืออยู่ในสภาวะที่เสี่ยงต่อการหลั่งน้ำลายน้อยตามที่อธิบายข้างต้น เราควรจะสังเกตอาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ และควรมีการดูแลเอาใจใส่สุขภาพช่องปากเป็นพิเศษด้วยตนเองจากทันตแพทย์และแพทย์
น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ ได้จริงเหรอ
ฟันผุนั้นเกิดจากการที่เศษอาหารไปติดในซอกฟัน หรือเกิดจากการที่น้ำตาลที่พบในอาหารนั้นติดค้างอยู่ในช่องปาก ทำให้เกิดเชื้อแบคทีเรียสเตรปโต คอคคัส มิวแทนส์ (Streptococcus mutans ; S.mutans) เมื่อร่างกายทำการย่อยสลายเศษอาหารและน้ำตาลพวกนี้ ก็จะกลายเป็นกรดแลคติก (Lactic) ที่สามารถกัดกร่อนฟัน ทำให้เกิดเป็นฟันผุได้
น้ำลายนั้นจะทำหน้าที่เป็นสารบัฟเฟอร์ เพื่อช่วยควบคุมความเป็นกรดเป็นด่างภายในช่องปาก ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม คือ pH 6.2 -7.4 ซึ่งเป็นระดับที่เหมาะสม และทำให้มีโอกาสในการเกิดฟันผุได้ยาก ดังนั้นน้ำลายช่วยป้องกันฟันผุได้
นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยที่พบว่า น้ำลายนั้นไม่ได้ช่วยลดระดับของเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดฟันผุ และก็ไม่ได้ฆ่าเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ภายใน 24 ชั่วโมง แต่จะกักเก็บเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ไว้ในน้ำลาย ทำให้เชื้อแบคทีเรียนั้นไม่สามารถก่อให้เกิดฟันผุขึ้นได้ เพราะเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ จะไม่สามารถเกาะติดเข้ากับพื้นผิวของฟัน และทำให้ฟันสึกกร่อนจนเกิดเป็นฟันผุได้ ดังนั้น น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ ได้อย่างแน่นอน
จะเกิดอะไรขึ้น หากเรามีน้ำลายไม่เพียงพอ
จากข้างต้นเราก็ทราบแล้วว่า น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ ได้แต่ ในบางครั้ง ปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น การใช้ยาบางชนิด อายุที่เพิ่มขึ้น การทำเคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ โรคเบาหวาน การติดเชื้อที่ต่อมน้ำลาย และปัญหาสุขภาพอื่นๆ อาจส่งผลให้เกิดความผิดปกติต่อต่อมน้ำลาย และทำให้ร่างกายหลั่งน้ำลายน้อยลงได้ จนเกิดเป็นภาวะปากแห้ง ภาวะปากแห้งนี้ก็อาจนำมาซึ่งความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ที่เกี่ยวกับช่องปาก เช่น
- มีคราบพลัค (Plaque) และคราบหินปูน สะสมภายในปากมากขึ้น
- ฟันผุ
- โรคเหงือก
- แผลในปาก
- การรับรสชาติเปลี่ยนแปลงไป
- เสียงแหบ
- ติดเชื้อราในปาก
- มีกลิ่นปาก
- กลืนอาหารได้ลำบากริมฝีปากแห้ง
สรุป
การที่น้ำลายช่วยป้องกันฟันผุ นั้นมีความสำคัญต่อสุขภาพของช่องปากเป็นอย่างมาก ดังนั้น หากคุณพบความผิดปกติเกี่ยวกับน้ำลาย หรือพบว่ามีการหลั่งน้ำลายน้อยลงมากกว่าปกติ คุณควรไปพบคุณหมอเพื่อทำการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและทำการรักษาในทันที นอกจากนี้ก็ควรที่จะคอยดูแลรักษาสุขภาพของช่องปากให้สะอาดเรียบร้อย เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาใดๆ กับช่องปากของคุณ
พิเศษสุดตอนนี้กับแคมเปญสุดชิค กับ MODERN SMILE ฟันสวยพักฟรี เริ่มแล้ววันนี้ทุกสาขา ฝากกดไลน์กดแชร์เพื่อรับไปเลย 1แต้มง่ายๆ#ฟันสวย #ฟันขาว #จัดฟัน #โปรโมชั่นทำฟัน #ทำฟันศรีราชา #ทำฟันพัทยา
ต้องบอกก่อนคะว่าไม่ได้มาเล่นๆกับแคมเปญที่มีอายุการเก็บสะสมแต้มถึง 3 ปี อ่านไม่ผิดคะ 3ปีแบบยาวๆให้การทำฟันของคุณคือความคุ้มค่า สำหรับลูกค้าคนพิเศษ
ทุกๆการชำระค่าบริการทันตกรรมหรือสินค้าใดๆก็ตาม 400บาทจะได้รับไปเลย 1แต้ม ยอดชำระยิ่งมากยิ่งมีสิทธิ์ได้ของรางวัลเร็ว ไม่ต้องลุ้นไม่ต้องจับสลากใครก็มีสิทธิ์ได้รับ ของรางวัลจากแคมเปญสุดพิเศษนี้!!!
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
085 – 2471333 สาขาศรีราชา
085 – 2471222 สาขาพัทยา
รีบเลย!!! โปรนี้ไม่ควรพลาด
ที่มา: Hello khunmor
มหาวิทยาลัยมหิดล คณะทันตแพทย์ศาสตร์
