ถอนฟัน ข้อปฏิบัติภายหลังการถอนฟัน & ถอนฟันคุด
How To 6 ข้อปฏิบัติภายหลังจากการ ” ถอนฟัน & ถอนฟันคุด ” ที่คุณควรรู้
การไปคลินิกทันตรรมเพื่อ ถอนฟัน อาจเป็นฝันร้ายของใครหลายคน เพราะกลัวหมอฟัน แต่ฝันร้ายอาจแย่ยิ่งกว่า ถ้าหลังจาก ถอนฟันแล้วไม่ได้ดูแลรักษาสุขภาพช่องปากให้ดีอย่างที่ควรจะเป็น โดยเฉพาะหลังการ ถอนฟัน เป็นเรื่องจำเป็นที่จะต้องดูแลความสะอาดของสุขภาพช่องปากเป็นอย่างดี เนื่องจากอาจเกิดการติดเชื้อที่แผลหลังการถอนฟันได้
ทำไมถึงต้องถอนฟัน
ฟันน้ำนมของเราเกือบทุกคน เมื่อถึงเวลาหนึ่งก็จะต้องหลุดออกไป แล้วเกิดฟันใหม่ที่เราเรียกว่าฟันแท้ขึ้นมาแทนที่ ฟันของบางคนอาจหลุดออกมาได้เองง่ายๆ ขณะที่บางคนอาจจำเป็นต้องใช้ตัวช่วยอย่างทันตแพทย์มาทำการถอนออก
การถอนฟันนั้นมีอยู่ด้วยกันหลายสาเหตุ สาเหตุทั่วไปเลยก็คือ มีฟันผุ หากฟันผุน้อยในขั้นแรก ทันตแพทย์อาจแนะนำให้มีการอุดฟัน แต่หากฟันผุมากจนเกินไปทันตแพทย์อาจแนะนำให้ถอนออก
นอกจากปัญหาฟันผุแล้ว ก่อนการดัดฟัน ก็อาจมีความจำเป็นที่จะต้องถอนฟันบางซี่ออกก่อนที่จะเริ่มกระบวนการดัดหรือจัดฟัน ยิ่งไปกว่านั้น การถอนฟันอาจมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ เนื่องจากฟันที่ผุแล้วไม่ได้รับการดูแลรักษา หรือแก้ไข อาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่ฟันผุดังกล่าว จนในที่สุดอาจลุกลามไปถึงรากฟัน ทำให้ต้องถอนฟันทิ้ง เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อแพร่กระจายไปยังเหงือก หรือเสี่ยงต่อการเกิดโรคในช่องปากชนิดอื่นๆ รวมถึงการมีฟันคุดก็อาจจำเป็นที่จะต้องมีการพิจารณาถอนออกด้วยเช่นกัน
ในกรณีที่เหงือกมีพื้นที่ไม่พอ ทันตแพทย์ส่วนมากจะแนะนำให้ถอนฟันซี่ที่เพิ่งจะงอกออกมาได้เพียงบางส่วน เนื่องจากเชื้อแบคทีเรียจะผ่านเข้ามาทางฟันเหล่านี้ และทำให้เกิดการติดเชื้อตามมา การติดเชื้อนี้อาจจะขยายวงกว้างไปในส่วนของกระดูกที่อยู่รอบๆ และกลายเป็นปัญหาที่ร้ายแรงมากได้ ฟันซี่ดังกล่าวนี้พยายามที่จะงอกผ่านเนื้อเยื่อเหงือกขึ้นมาถึงแม้ว่าเหงือกจะมีพื้นที่ไม่เพียงพอก็ตาม ซึ่งในที่สุดแรงกดที่เกิดอย่างต่อเนื่องจากการพยายามงอกของฟันจะไปทำลายรากฟันที่อยู่ใกล้เคียงได้ การถอนฟันเหล่านี้ออกจะสามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อ การถูกทำลายของฟันและกระดูกที่อยู่ติดกัน รวมถึงป้องกันการเจ็บปวดที่จะเกิดตามมา
วิธีการถอนฟันทำอย่างไร
- ก่อนที่จะทำการถอนฟัน ทันตแพทย์จะตรวจประวัติทางการแพทย์และประวัติทางทันตกรรมอย่างถี่ถ้วน และจะทำการเอ็กซ์เรย์ฟัน
- การเอ็กซ์เรย์จะทำให้เห็นถึงความยาว รูปร่างและตำแหน่งของฟันและกระดูกบริเวณรอบๆ ฟัน จากข้อมูลที่ได้ ทันตแพทย์จะสามารถประมาณระดับความยุ่งยากของกระบวนการการถอนฟัน และตัดสินใจว่าจะส่งตัวคุณไปหาผู้เชี่ยวชาญ หรือ ศัลยแพทย์ช่องปาก หรือไม่
- ก่อนทำการถอนฟัน ทันตแพทย์จะฉีดยาชาบริเวณรอบๆ ฟันที่จะถูกถอน
- สำหรับการถอนฟันตามปกติธรรมดา เมื่อบริเวณที่จะถอนฟันเกิดอาการชาแล้ว ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือที่เรียกว่าเครื่องแซะในการทำให้ฟันหลวมจากเหงือก จากนั้นทันตแพทย์จะถอนฟันออกมาด้วยคีมถอนฟัน ทันตแพทย์อาจจะต้องปรับสภาพกระดูกที่อยู่ด้านล่างให้มีความเรียบเนียนขึ้น เมื่อทันตแพทย์ทำการถอนฟันเสร็จสิ้นแล้ว ทันตแพทย์อาจจะทำการปิดแผลด้วยการเย็บแผล
จะมีผลอะไรตามมาจากการถอนฟัน
หลังจากทำการถอนฟันแล้ว คุณจะต้องรักษาความสะอาดในบริเวณที่ถอนฟันออก เพื่อเป็นการป้องกันการติดเชื้อ ทันตแพทย์จะให้คุณกัดลงบนผ้าก็อซแห้งที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้วนาน 30-45 นาที เพื่อห้ามเลือด นอกจากนั้น 24 ชั่วโมงหลังการถอนฟัน คุณยังไม่ควรที่จะสูบบุหรี่ บ้วนปาก หรือแปรงฟันในบริเวณที่อยู่ติดกับฟันที่ถอนออก
หลังการถอนฟัน คุณย่อมเกิดอาการเจ็บปวดและรู้สึกไม่สบายบริเวณที่ถอนฟัน ในบางกรณี ทันตแพทย์อาจสั่งจ่ายยาแก้ปวดให้คุณ นอกจากนั้นคุณยังสามารถประคบเย็น ด้วยการเอาถุงน้ำแข็งประคบตรงหน้าบริเวณที่ถอนฟันนานครั้งละ 15 นาที คุณควรจะต้องดื่มน้ำด้วยหลอด จำกัดกิจกรรมที่หนักหน่วง และการดื่มเครื่องดื่มร้อน หนึ่งวันหลังจากการถอนฟัน ทันตแพทย์จะแนะนำให้คุณบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ (แต่ห้ามกลืนน้ำลงไป) ในสถานการณ์ปกติ อาการเจ็บปวดจะลดน้อยลงภายในระยะเวลา 3 วันถึง 2 สัปดาห์ ถ้าหากอาการเจ็บปวดของคุณยังไม่ทุเลาลง หรือมีอาการเจ็บที่รุนแรงมากขึ้น มีอาการบวม อาการเลือดออก หรือมีไข้ คุณควรรีบติดต่อมันตแพทย์ทันที
ข้อปฏิบัติภายหลังการ ถอนฟัน & ถอนฟันคุด เพื่อป้องกันการติดเชื้อหลังถอนฟัน
ข้อปฏิบัติภายหลังการถอนฟัน – ถอนฟันปกติ
- หลังการถอนฟัน ห้ามพูดคุยหรือรับโทรศัพท์ เพราะจะทำให้ผ้าก๊อซหลุดจากที่เดิมและเลือดออกไม่หยุด
- กัดผ้าก๊อซให้แน่น ถ้าผ้าก๊อซชุ่มท่านสามารถเปลี่ยนผ้าก๊อซใหม่ ได้ ( แต่ไม่จำเป็น เพราะผ้าก๊อซที่ชุ่มก็ใช้ห้ามเลือดได้เช่นกัน)
- ห้ามบ้วนน้ำหลังจากถอนฟันไปแล้ว 2-5 ชั่วโมง
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กห่อก้อนน้ำแข็ง (ถ้าไม่มีน้ำแข็ง ให้ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำเย็น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆ) ประคบที่แก้มตรงกับบริเวณที่ถอนฟัน จะช่วยให้เลือดหยุดเร็วขึ้น ให้ประคบบ่อยๆจนกระทั่งเลือดหยุด
- ทานยาแก้ปวดถ้ามีอาการปวด เช่น Paracetamol 500 mg 1-2 เม็ด
- ทานยาแก้อักเสบ ตามที่ทันตแพทย์สั่ง
- หากท่านมีอาการแพ้ยา เช่น มีผื่นขึ้นตามร่างกาย กรุณาแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อเปลี่ยนยาใหม่
- งดอาหารที่มีรสจัด, ห้ามดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ ภายหลังการถอนฟัน
- แปรงฟันได้ตามปกติและควรแปรงหลังจากเลือดหยุดแล้ว แต่ให้พยายามหลีกเลี่ยงอย่าให้แปรงสีฟันโดนบริเวณแผลถอนฟัน
- ถ้าต้องการท่านสามารถใช้น้ำยาบ้วนปากได้
- ถ้าคนไข้เป็นเด็กเล็ก หลังจากถอนฟันไปแล้ว ผู้ปกครองต้องระวังไม่ให้เด็กกัดริมฝีปากเล่น เนื่องจากเด็กจะรู้สึกบวมๆชาๆที่ริมฝีปาก เพราะยาชายังคงออกฤทธิ์อยู่ต่อไปอีกประมาณ 2-3 ชั่วโมงหลังการถอนฟัน
- เมื่อแผลหายดีแล้ว ควรจะได้รับการใส่ฟันปลอม เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต เช่น ฟันที่อยู่ติดกับช่องว่างที่เกิดจากการถอนฟัน จะล้มเอียงและอาจเป็นสาเหตุของความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกรได้ในอนาคต
สำหรับคนไข้ที่ต้องทำการถอนฟันเพื่อการจัดฟัน ควรปรึกษากับทันตแพทย์ผู้ทำการถอนฟัน ถึงเรื่องการห้ามเลือดโดยการบีบกระดูกรอบรากฟันเข้าหากัน (bucco-lingual compression of the alveolar bone) การทำเช่นนี้ จะทำให้กระดูกขากรรไกร – ตรงบริเวณฟันที่ถอน – เข้ามาชิดกัน กระดูกบริเวณนี้จะมีการละลายตัวอย่างรวดเร็ว (bone loss & resorption) ทำให้การเคลื่อนฟันข้างเคียงเข้ามาปิดที่ว่าง กระทำได้ยาก ดังนั้น หลังการถอนฟัน จึงไม่ควรบีบกระดูกรอบรากฟันเข้าหากัน ควรปล่อยให้กว้างไว้
ข้อปฏิบัติภายหลังการถอนฟัน -ถอนฟันคุด
ในวันที่ถอนฟัน
- หลังการถอนฟัน ห้ามพูดคุย ห้ามพูดโทรศัพท์ เพราะจะทำให้ผ้าก๊อซหลุดจากที่เดิมและเลือดออกไม่หยุด
- กัดผ้าก๊อซให้แน่น ถ้าผ้าก๊อซชุ่มท่านสามารถเปลี่ยนผ้าก๊อซใหม่ ได้ ( แต่ไม่จำเป็น เพราะผ้าก๊อซที่ชุ่มก็ใช้ห้ามเลือดได้เช่นกัน)
- ห้ามบ้วนน้ำหลังจากถอนฟันไปแล้ว 2-5 ชั่วโมง
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กห่อก้อนน้ำแข็ง (ถ้าไม่มีน้ำแข็งให้ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำเย็น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆ) ประคบที่แก้มตรงกับบริเวณที่ถอนฟัน จะช่วยให้เลือดหยุดเร็วขึ้น ให้ประคบบ่อยๆจนกระทั่งเลือดหยุด
- ทานยาแก้ปวดถ้ามีอาการปวด เช่น Paracetamol 500 mg 1-2 เม็ด
- ทานยาแก้อักเสบ ตามที่ทันตแพทย์สั่ง
- หากท่านมีอาการแพ้ยา เช่น มีผื่นขึ้นตามร่างกาย กรุณาแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อเปลี่ยนยาใหม่
- แปรงฟันได้ตามปกติและควรแปรงหลังจากเลือดหยุดแล้ว แต่ให้พยายามหลีกเลี่ยงอย่าให้แปรงสีฟันโดนบริเวณแผลถอนฟัน
- ถ้าต้องการท่านสามารถใช้น้ำยาบ้วนปากได้
- งดอาหารที่มีรสจัด, ห้ามดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ ภายหลังการถอนฟัน
- หากมีปัญหา เช่น เลือดไหลไม่หยุด กรุณาติดต่อทันตแพทย์ผู้ให้การรักษาทันที
ในวันรุ่งขึ้นและวันต่อๆไป
ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่น แล้วบิดให้แห้งหมาดๆประคบที่เดิม จะช่วยให้อาการบวมลดน้อยลง ทำเช่นนี้บ่อยๆ ครั้งละประมาณ 10 นาที
ประคบด้วยผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นเช่นนี้ทุกๆวัน จนกระทั่งอาการบวมหายไป
วันแรกๆอาจจะอ้าปากได้ไม่ถนัด แต่จะอ้าปากได้เป็นปกติเร็วขึ้น ถ้าประคบด้วยผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่น
หากท่านมีปัญหาประการใด กรุณาติดต่อกลับมาที่ศูนย์ทันตกรรมและข้อต่อขากรรไกรทันที
สรุป ข้อปฏิบัติขณะถอนฟัน – ถอนฟันคุด
คนไข้ควรปรึกษากับทันตแพทย์ผู้ทำการถอนฟัน ถึงเรื่องผลแทรกซ้อน จากการถอนฟันต่อข้อต่อขากรรไกร เนื่องจากต้องอ้าปากเป็นระยะเวลานาน และการใช้แรงมากเกินไป
หลังการถอนฟันคุดอาจรู้สึกว่าอ้าปากลำบาก อ้าได้น้อย หรือมีเสียง ผิดปกติในข้อต่อขากรรไกร
ขอแนะนำว่าขณะทำการถอนฟัน คนไข้ควรกำหมัดของตนดัน (support) ขากรรไกรล่างไว้ เพื่อหลีกเลี่ยงผลแทรกซ้อนดังกล่าว
♀️รู้หรือไม่?? วันนี้เราให้คุณมากกว่าที่เคย ด้วยความสะอาดถึงชั้นอากาศ ปวดฟัน ฟันผุอยู่ใช่ไหม?? เอ๊ะๆๆแต่ถ้าไม่แน่ใจให้Modern Smileดูแลก็ดีนะคะ#ทำฟัน #จัดฟัน #จัดฟันผ่อนจ่าย #ตรวจฟันฟรี #ทำฟันศรีราชา #ทำฟันพัทยา❤️
https://www.youtube.com/channel/UCNvGrtWaXBcHZVN8CW7f0yQ
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
กดกระดิ่ง กดติดตามได้เลยนะคะ
ช่องทาง Social ของเราตอนนี้มีหลายช่องทางนะคะ สามารถติดต่อได้เลยนะคะ คลินิกเปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.00 – 20.00 น.